شاید به این فکر کرده باشید، که برای یک نابینا تا چه می‌تواند سخت باشد تا بدون عصا در خیابان و شهر قدم بزنند. این مورد دقیقا برای کوهنوردان هم صدق می‌کند، یعنی برای یک کوهنورد هم سخت است تا بدون انواع عصا کوهنوردی به فعالیت‌ش روی کوه‌ها قدم بردارد.
باتوم کوهنوردی
عصای کوهنوردی به عنوان یکی از مهمترین وسایل برای کوهنوردان در کنار سایر اقلام، در نظر گرفته می‌شوند. تنوع انواع باتوم کوهنوردی چه از نظر مدل و چه از نظر قيمت عصا بسیار زیاد است. با ما در این مقاله از مجله کوه بیست همراه باشید با معرفی کامل انواع عصا کوهنوردی.
دلایل استفاده از انواع عصا کوهنوردی
باتوم کوهنوردی بدلیل قابلیت‌های زیادش در طول مسیری که کوهنورد طی می‌کند می‌تواند به معنای واقعی به او کمک کند. یکی از شاخص‌ترین دلایل استفاده از انواع عصا کوهنوردی جلوگیری از مشکلات ستون فقرات در کوهنورد است و دلیل دیگر کمک به شناسی مسیر، مثلا مشخص کردن میزان برف و گلی که سطح زمین را پوشانده از طریق فرو کردن عصا به داخل آن.
راهنمای خريد عصا یا انواع باتوم کوهنوردی
خرید انواع عصا کوهنوردی برای کوهنوردان با تجربه و قدیمی امری مشکل نیست و آنها به سبب همان تجربه‌شان می‌توانند به راحتی مناسب‌ترین عصا را که مناسب سطح کوهنوردی‌شان است، انتخاب کنند؛ اما برای کوهنوردان نوپا خرید باتون کوهنوردی می‌تواند کمی مشکل و از لحاظ قیمت عصا کمی تعجب برانگیز باشد.
جنس بدنه
شاید مهمترین نکته هنگام خرید ادوات کوهنوردی این است که آنها در ضمن داشتن استحکام و قدرت لازم، سبک هم باشند؛ پس هنگام خرید انواع عصا کوهنوردی هم جنس بدنه بسیار مهم است. کربن و آلمینیوم دو عنصری هستند که از آنها برای ساخت انواع باتوم کوهنوردی استفاده میشود و فرق آنها را با عصاي چوبي تعیین می‌کند.
اجزا و مکانیسم انواع باتوم کوهنوردی
عصای کوهنوردی شامل بخش‌ها و اجزاع مختلفی میشود که در اینجا می‌خواهیم آنها را برسی کنیم.
دسته
دسته انواع باتوم کوهنوردی هم به صورت عرضه میشود؛ دسته عصا چوبي و دسته صاف. بسیار مهم است که شما با توجه به راحتی خودتان عصای کوه نوردی را انتخاب کنید و از لحاظ جنس و مدل دسته عصا باید محتاط باشید، چرا که اگر به ارگونومی دسته عصا و به جنس آن دقت نکنید باعث خستگی و ناراحتی شما حین پیمایش کوه میشود.
جنس چوب پنبه دسته عصا
برای آنهایی که دستشان به وفور عرق می‌کند و همچنین در شرایط بارانی و برفی به پیمایش کوه می‌پردازند این نوع دسته انواع عصا کوهنوردی بسیار کمک می‌کند. همچنین کاهش لرزش از دیگر مزیت‌های این جنس یعنی جنس چوب پنبه‌ای، هستند.
جنس فوم دسته عصا
مانند جنس چوب پنبه رطوبت دست‌های عرق کرده را جذب می‌کند و از لحاظ نرمی هم نرم‌ترین دسته را انواع باتوم کوهنوردی ای دارد که جنس آن بخش از فوم یاشد.
جنس لاستیک دسته عصا
برای هوای سرد و کوه‌های احاطه شده از برف بهترین گزینه این جنس دسته هستند. البته که احتمال تاول زدن هنگام استفاده مکرر از این نوع جنس دسته زیاد است و توصیه میشود در فصول گرم از این جنس استفاده نکیند.
گل یخ
این بخش از عصا مناسب کوهنوردی‌هایی است که در برف و یا گل انجام میشود. در واقع گل عصا که بالاتر از نوک تیز انتهایی عصا قرار می‌گیرد برای فرو نرفتن عصا به زمین کاربرد دارد و از این لحاظ بسیار به کوهنورد کمک می‌کند.
سخمه
اخرین بخش عصا، نوک تیز آن است. سخمه بسیار بخش مهمی است در عصاهای کوهنوردی و مانع از لیز خوردن و از دست رفتن تعادل کوهنورد میشود. برای ساخت این مدل از موادی مثل الماس استفاده میشود و معمولا هم هنگام عرضه با یک درپوش پلاستیکی پوشیده میشود.
بند مچ
معمولا روی هر باتون کوهنوردی و در قسمت بالایی یک بندکشی قرار دارد که به شما کمک می‌کند تا ارتباط خود را با عصا دستي حفظ کنید و در شرایط سخت جوی عصا از دست جدا نشود.
انواع عصا کوهنوردی
عصا کوهنوردی به دو مدل تکی و دوتایی تقسیم می‌شوند. طبیعا عصاهای دوتایی بیشتر برای کوهنوردانی است که به فتح کوه‌ها و قله‌های بسیار سرسخت عادت دارند؛ قله‌هایی که عبور از آنها کمی دشوار است و در آنجا کوهنورد نیازمند حفظ دو چندان تعادل خود است؛ اما برعکس اگر می‌خواهید قله‌ها و کوه‌های ساده و غیر صعب‌العبور را فتح کنید یا حتی فقط یک پیاده‌روی ساده می‌خواهید بکنید، باتوم پیاده روی تکی هم می‌تواند کار شما را راه بیاندازد.
تاشو
این مدل که بسیار کاربردی می‌باشد قابلیت تا شدن دارد و از سایر مدل‌ها هم بسیار سبک تر و دم دستی‌تر است.
قابل تنظیم
این قابلیت در دو شکل خلاصه میشود،؛ یکی ضامن و دیگری پیچی. انواع عصا کوهنوردی با قابلیت تغییر اندازه به صورت پیچی، همانطور که از نامش پیداست با پیچاندن عصا اندازه‌اش تغییر می‌کند اما برای مدل ضامنی، شما باید با استفاده از ضامن مخصوص اندازه را کم یا زیاد کنید.
غیر قابل تنظیم
سبکی بیش از اندازه بعضی از انواع عصا کوهنوردی به غیرقابل تنظیم بودن آنها برمی‌گردد. این نوع بدنه‌شان صاف است و هیچ قابلیتی برای تنظیم اندازه‌شان موجود نیست.
ضربه گیر یا آنتی شوک
آنتي شوك یا قابلیت ضربه گیری نوعی ویژگی است که امروزه انواع عصا کوهنوردی از آن بهره می‌برند. این قابلیت بیشتر مخصوص افرادی است که مشکلی در زانو؛ لگن و یا مچ پای خود دارند که کمک می‌کند در سراشیبی‌ها شوک را جذب خود می‌کنند.
عصاهای سبک وزن
این نوع عصا بدلیل خستگی‌ای که کوهنورد هنگام پیمایش به سراغش می‌آید بسیار سبک تولید میشود. یکی از دلایل سبک وزنی این عصاها مواد به کار رفته برای تولید آنها می‌باشد.
اندازه باتوم در شرایط مختلف
همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم باتوم‌هایی هستند که قابلیت تنظیم اندازه دارند و شخص کوهنورد می‌تواند با توجه به شرایط کوهنوردی و قد خود، اندازه را تنظیم کند.
مسیر طولانی و سربالایی
برای بدست آوردن تعادل و تکیه‌گاه بیشتر می‌توانید طول عصا پیاده روی خود را به انداره ۵ تا ۱۰ سانت کوتاه‌تر کنید. در واقع به نسبت بیشتر شدن شیب شما طول باتوم خود را کمتر کنید. در اصل باتوم کوهنوردی باید شما را در تمامی طول مسیر پیمایش همراهی کند طوری که کمترین میزان خستگی را روی شانه‌هایتان قرار می‌دهد.
مسیر طولانی و سرپایینی
در این مورد به نسبت بیشتر شدن طول کوهنوردی اندازه باتوم افزایش پیدا می‌کند؛ در واقع این کار برعکس مورد بالا است.
باتوم زنانه و مردانه
اگر شما به فروشگاه‌های عصا فروشي سر زده و برای خرید انواع باتوم کوهنوردی اقدام کرده باشید، متوجه خواهید شد، که فرق زیادی بین مدل‌های زنانه و مردانه وجود ندارد.
معایب عصا کوهنوردی
در واقع عیب خاصی متوجه عصا کوهنوردی نیست و اگر هم وجود داشته باشید بیشتر به استفاده نادرست از آنها هنگام استفاده و صحبح در دست نگرفتن آن خلاصه میشود.
محاسن انواع عصا کوهنوردی
همانطور که اشاره شد، عصای کوهنوردی به حفظ تعادل مخصوصا وقتی کوهنورد با کوله پشتی و وسایل زیادی در حال حرکت است، کمک می‌کند. در واقع مواقعی هم که برف و گل به سطح بالایی آمده، عصا کوهپیمایی کمک می‌کند تا سطح را اندازه بگیریم.
استفاده بهتر از انواع عصا کوهنوردی
عصای کوهنوردی مانند هر وسیله‌ی دیگری قلق خاص خود را دارد و نمی‌شود بدون دانستن چند نکته هرچند ابتدایی سراغ استفاده از آن رفت. با ما همراه باشید تا برای استفاده بهتر شما از عصای کوهنوردی چند نکته را یادآور بشویم.
هماهنگ کردن قدمها با عصاهای کوهنوردی
این امر کمی غیر منتظره است که شما به محض در دست گرفتن باتوم ناهماهنگ با آن قدم بردارید و این مسئله واضح است که شما به محض برداشتن باتوم سمت راست به جلو، پای سمت راست خود را هم به جلو حرکت میدهید.
فرو کردن عصا به زمین برای حفظظ تعادل
در مسیرهای سراشیبی برای حافظ تعادل و مانع شدن از لیز خوردن و نهایت سقوط کردن می‌توانید با کاشتن یک یا دو عصای خود به زمان با فاصله نسبت به خود، به آن تکیه کرده و قدم‌های بعدی را بردارید.
رد شدن از موانع با انواع عصا کوهنوردی
موانع سخت مانند سنگ، گودال و یا گذر رودخانه می‌توانند فضاهای خوبی باشند برای استفاده از انواع باتوم کوهنوردی.
رودخانه
کوهنورد می‌تواند هنگام رد شدن از رودخانه با فشار بالای آب با کاشتن عصای خود به کف رودخانه به آن تکیه کرده و از رود خانه رد بشود. البته این مورد شامل روخانه‌هایی است که عرض و عمق کمی دارند و در غیر این صورت از دو باتوم و با نهایت اندازه آنها باید استفاده شود.
گودال
انواع عصا کوهنوردی بهترین گزینه برای رد شدن از انواع گودال ها هستند. کوهنورد می‌تواند با کاشتن دو عصا در زمین از روی گودال پریده و خود را رد کند.
تنه درخت
کاشت سخمه عصا به تنه درخت و ایجاد تعادل موردی است که بمانند رد شدن از سایر موانع، برای رد شدن از تنه درخت هم کاربرد دارد.
مکانیسم قفل
هر عصا دارای مکانیسم قفل متفاوتی می‌باشد. در این بخش از مقاله انواع عصا کوهنوردی مجله کوه بیست به معرفی انواع قفل این محصولات می‌پردازیم.
قفل فشاری
عصاهایی که از این کانیسم بهره می‌برند در جای خود می‌چرخند و با کششی کوتاه قفل می‌شوند. برای باز شدن قفل هم باید دکمه آن را فشار داد ولی تمامی مدل‌هایی که از این مکانیسم بهره می‌برند اندازه بدنه‌شان تغییری نمی‌کند.
قفل اهرمی خارجی
یک اهرم یا گیره روی بخش خارجی انواع عصا کوهنوردی قرار می‌گیرد و تنظیم طول باتوم را حتی اگر دستکش داشته باشید هم آسان می‌کند .
قفل پیچشونده
به کمک یک بسط دهنده تنظییم پیچ و تغییر اندازه طول انواع باتوم کوهنوردی که بسیار هم بادوام هستند، انجام میشود.
نکاتی هنگام استفاده از انواع باتوم کوهنوردی
برای استفاده از هر وسیله‌ای ما باید نهایت دقت را بخرج دهیم تا کمترین آسیب به خودمان و به آن وسیله وارد شود. ادوات کوهنوردی در زمره آن وسایلی هستند که اگر قبل و هنگام استفاده از آن درست از عملکردش اطلاعاتی نداشته باشیم، به مشکل می‌خوریم. در اینجا به چند مورد از نکاتی اشاره می‌کنیم که هر کوهنوردی چه با تجربه و چه بی تجربه در مورد انواع عصا کوهنوردی، از آن باخیر باشد.
عصای مخصوص هر منطقه
انواع عصا کوهنوردی در بازار وجود دارند که برای استفاده در هر منطقه مناسب است. برای مثال اگر قصد فتح رشته کوه‌های هیمالیا را دارد باید از انواع باتوم کوهنوردی که مناسب آن نوع منطقه و سطح است استفاده کنید اما اگر می‌خواهید به درکه بروید شرایط فرق می‌کند. پس با توجه به محیطی که قصد پیمایش دارید نوع عصای کوهنوردی خود را انتخاب کنید.
قابلیت حمل انواع باتوم کوهنوردی
مهمترین ویژگی انواع عصا کوهنوردی مانند سایر ادوات کوهنوردی قابلیت آسان حمل کردن است. اینکه در ارتفاعات چند هزار متری شما قرار باشد یک عصا را برای استراحت در یک منطقه سخت باز هم در دست بگیرید چون غیر از دستان‌تان جایی نمی‌توانید آن را بگذارید، قطعا این یک نقطه ضعف برای عصا است. هرچند که این احتمال بسیار دور از ذهن است و امروزه اکثر عصاها از قابلیت حمل آسان بهره می‌برند.
مستحکم بودن
استحکام در هر زمان و هر مکان یکی از قابلیت های بهترین مارک عصای کوهنوردی است. تحمل وزن کوهنورد در شرایط بحرانی مثل رد شدن از گودال یا سراشیبی یکی از فاکتورهای انواع عصا کوهنوردی مدرن است. همچنین بدلیل وجود اشعه‌های مضر در ارتفاعات باید عصایی را همراه داشته باشیم که جنس بدنه آن در برابر این اشعهها و زنگ زدگی مقاوم باشند.
اهمیت انواع عصا کوهنوردی برای کوهنوردان
امروزه در دنیای اطلاعات و امکانات بیشمار ما می‌دانیم که کوهنوردان برای فتح یک کوه یا قله در شرایط سخت جوی و آب و هوایی قرار می‌گیرند. برای این که این گروه از ورزشکاران تعادل خودشان را حفظ کنند نیازمند چند ابزار هستند که یکی از آن ها انواع باتوم کوهنوردی یا عصای کوهنوردی است.
غیر از حفظ تعادل، رد شدن از موانع آسان یا صعب العبور هم یکی دیگر از شرایطی است که آنجا انواع عصا کوهنوردی به کمک کوهنورد می‌آید. اگر هنوز میزان اهمیت عصای کوهنوردی را درک نکردید می‌توانید با ما از طریق سایت و صفحه اینستاگرام کوه بیست در ارتباط باشید.
سوالات متداول جویندگان عصا
انواع عصا کوهنوردی کدام است؟
عصای کوهنوردی دو مدل تکی و دوتایی دارد. مدل دوتایی بیشتر برای کوهنوردان حرفه است؛ کوهنوردانی که شرایط سخت را تجربه می‌کنند و در آنجا یک عصا بکارشان نمی‌آید؛ اما مدل تکی بیشتر برای قله نوردی و کوهپیمایی‌های سبک و پیاده‌روی مناسب است.
چه برندهایی در بازار برای باتوم های کوه نوردی موجود است؟
برندهای متنوعی هستند که انواع عصا کوهنوردی را تولید می‌کنند. مهمترین برند ایرانی عصای کوهنوردی هفت گوهر است. این میان برندهای خارجی هستن که درر رقابت با هفت گوهر در بازار ایران تلاش می‌کنند مانند برند باتوم اكسپوننت، عصای كوهنوردي کمپسور، عصای کوهنوردی kovea و برند پکینیو که به ساخت و تولید عصای كله گاوي مشهور است.
